Collectief leren van ouderverstoting

Omschrijving

Wereldwijd stijgt het aantal ouders, moeders én vaders die tijdens en na een scheiding ongewild contact verliezen met een of meer van hun kinderen. Vaak lopen de ouders vast in de hulpverlening, soms verergeren na een scheiding de problemen en ook is de kans op meerdere rechtszaken en escalerende verwijdering dan groot. De kinderen volharden in het niet meer willen zien van een ouder en professionals gaan daarin mee. Professionals in de zorg, maar ook rechters en advocaten, blijven vaak aan de oppervlakte en bestendigen soms de patstelling of het dominante patroon. Hierdoor ontstaan langdurige relatiebreuken die steeds moeilijker te repareren zijn. Hoe kunnen professionals en samenleving collectief leren van ouderverstoting en hun kennis en vaardigheden versterken? Welke gezinsdynamieken zien we, welke rol speelt het verdedigingsmechanisme ‘splitting’ en wat is de relatie met dwingende controle en het gebruik van macht?

Dit artikel bevat statements van verstoten ouders die een of meer van hun kinderen niet of nauwelijks zien. Deze ouders voelen zich vaak niet gezien en gehoord als zij (reguliere) hulp zoeken. Ze lopen vast wanneer ze ondersteuning zoeken bij het duiden van de voor tekenen en effecten en het herstellen van de relaties. We staan in dit artikel stil bij de kenmerken en consequenties van ouderverstoting. De kernboodschap is dat de ervaringen met deze ontwrichting worden ingebed in een kordate en zo mogelijk preventieve en inclusieve aanpak waarin signalen worden herkend en achtergronden geduid. Er is veel onwetendheid over en handelingsverlegenheid bij deze expartneren familiedynamieken en de collectieve scholingsagenda wordt nog veel te weinig opgepakt. Dit terwijl er internationaal steeds meer handelingsgerichte kennis beschikbaar komt. Bijvoorbeeld de werking van hetbrein bij attachment en trauma, en dieptekennis van het gebruik van het defensiemechanisme ‘splitting’ (zwartwitdenken, de een is helemaal goed en de ander slecht) dat kinderen gebruiken om zich staande te houden.