Vertrouwen en gelijke kansen in het sociaal domein - Meerjarenplan 2025-2028

Omschrijving

Toezicht Sociaal Domein is een samenwerkingsverband van vier rijksinspecties: Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, Inspectie Justitie en Veiligheid, Inspectie van het Onderwijs en de Nederlandse Arbeidsinspectie. Wij houden toezicht vanuit het oogpunt van inwoners en onderzoeken of het sociaal domein voor hen goed werkt. TSD kijkt waar mensen in de praktijk tegenaan lopen binnen het stelsel van het sociaal domein.

Wij kijken naar maatschappelijke problemen rond onderwijs, (jeugd)zorg, welzijn, wonen, veiligheid, werk en inkomen. De ondersteuning voor mensen vanuit het sociaal domein is ingewikkeld geregeld. Er zijn veel verschillende wetten. De ondersteuning wordt betaald door verschillende partijen zoals de gemeenten, regio’s, zorgverzekeraars, zorgkantoren en de landelijke overheid. Ook zijn er veel verschillende organisaties, bestuurslagen, professionals en vrijwilligers betrokken.

Ons toezicht: integraal en voor mensen

Van de uitvoering verwachten we dat zij zorg en ondersteuning in samenwerking met elkaar, en dus integraal, uitvoeren. Daarom is het ook van belang dat het toezicht op die zorg en ondersteuning integraal is. Dat doen we als vier rijksinspecties gezamenlijk in TSD. Soms werken wij daarbij samen met Wmo-toezichthouders. We kijken vanuit het perspectief van mensen in een kwetsbare positie naar de wisselwerking tussen verschillende vormen van zorg en ondersteuning in het sociaal domein. We laten door ons toezicht zien of het sociaal domein werkt zoals het bedoeld is. En hoe partijen nog beter kunnen samenwerken om de zorg en ondersteuning voor mensen zo goed mogelijk te organiseren.

Domeinoverstijgend samenwerken en integraal werken is een continu ontwikkelproces. Dit vraagt ruimte om hierin te leren en te verbeteren. Dit betekent ook dat in die situaties een werkwijze niet altijd volledig vastligt in regels en protocollen. Daarom is onze werkwijze stimulerend, lerend en agenderend.

Organisatie

Het afgelopen jaar hebben we stilgestaan bij onze inhoudelijke opdracht en strategische koers. De vier rijksinspecties hebben bekrachtigd dat TSD belangrijk is voor het integrale toezicht in het sociaal domein. Om de expertise vanuit de verschillende inspecties te blijven borgen, de brede expertise op het sociaal domein te kunnen versterken en efficiënt te kunnen werken is de organisatiestructuur aangepast. De vier inspecties leveren ieder hun bijdrage aan het samenwerkingsverband met menskracht en door de organisatie te faciliteren. Doordat wij werken met inspecteurs van vier inspecties lukt het ons om het toezicht integraal vorm te geven. Deze inzet draagt ook bij aan de reflectieve functie van de inspecties zelf doordat de ervaringen met de werkwijze van TSD, die gericht is op aanmoedigen en leren, worden gedeeld met de vier inspecties.

Meer lokaal toezicht met landelijke impact

Om als toezichthouder effectief te blijven, richten we ons op concrete thema’s in het sociaal domein. Het gaat daarbij om thema’s die mensen in kwetsbare situaties raken. Het zwaartepunt van ons toezicht ligt in de lokale of regionale uitvoering. Met deze bottom-upwerkwijze kijken wij wat er goed gaat, en wat beter kan of moet. Zo kunnen uitvoerende organisaties en professionals de noodzakelijke verbeteringen doorvoeren. 

Daarnaast adresseert TSD rode draden uit het toezicht ook op landelijk niveau aan beleidsverantwoordelijken. Zo willen we ervoor zorgen dat belemmeringen in de lokale en regionale praktijk waar nodig op stelselniveau worden opgelost. Bij elk toezichtonderzoek bekijken we of het gewenste (maatschappelijke) effect daadwerkelijk gerealiseerd wordt. Daarnaast dragen we bij aan het vergroten van kennis over integraal toezicht bij de vier rijksinspecties. We maken hierbij gebruik van innovatieve methoden in het toezicht. Impact en innovatie TSD onderzoekt hoe organisaties in het sociaal domein in en met gemeenten of regio’s werken en doet concrete aanbevelingen als dit beter kan. Door de innovatieve inzet van onder andere leerbijeenkomsten, storytelling en handreikingen maakt TSD het leren en verbeteren voor organisaties en professionals in het sociaal domein laagdrempelig en activerend. Wij brengen niet alleen met organisaties en professionals maar ook met ervaringsdeskundigen in kaart waar behoefte aan is. Hierdoor sluiten onze aanbevelingen aan bij wat mensen echt nodig hebben. Door maatwerk te leveren en continu te vernieuwen zorgt TSD dat toezicht stimuleert en ondersteunt in het verbeteren. Als op stelselniveau hardnekkige knelpunten gesignaleerd zijn, adresseert TSD deze op landelijk niveau.

Speerpunten

Voor de ontwikkeling van dit meerjarenplan heeft TSD ook een bottom-upbenadering gekozen. Vanuit de perspectieven van mensen die gebruik maken van het sociaal domein, professionals, organisaties in de uitvoering, beleid en toezicht hebben wij een veelheid aan actuele inhoudelijke thema’s en onderwerpen in kaart gebracht. Deze opbrengst heeft geleid tot de speerpunten betrouwbaar en eerlijk. Ons toezicht richt zich de komende jaren op deze speerpunten. De speerpunten lichten we in de volgende hoofdstukken toe. TSD blijft tegelijkertijd flexibel en past de prioriteiten of onderwerpen in het toezicht aan, afhankelijk van actualiteiten of calamiteiten in het sociaal domein.