Samen naar een cultuursensitieve thuiszorg

Omschrijving

Bij Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) is medio 2022 een vraag binnengekomen over de wijze waarop zorgverzekeraars, zorgkantoren1 en cultuurspecifieke thuiszorgaanbieders beter kunnen samenwerken om de thuiszorg als geheel cultuursensitiever te maken. Vanuit de portaalfunctie van KIS hebben wij deze vraag opgepakt en zijn we een verkennend onderzoek gestart.

Een grote uitdaging voor de komende jaren is het creëren van een passend zorgaanbod voor de toenemende groep oudere cliënten (Zorgverzekeraars Nederland, 2021). In 2030 wonen er in Nederland ruim twee miljoen ouderen van boven de 75, waar tegelijkertijd de beschikbaarheid van mantelzorgers daalt en de krapte op de arbeidsmarkt verder zal stijgen. Of er voldoende langdurige thuiszorg voor kwetsbare ouderen, gehandicapten of mensen met een psychische aandoening gerealiseerd kan worden, is afhankelijk van de zorginkoop van zorgkantoren en zorgverzekeraars.2 Een belangrijke ontwikkeling bij zowel zorgkantoren als zorgverzekeraars is dat met name de zorg voor ouderen zo lang mogelijk thuis georganiseerd moet worden. Minister Conny Helder presenteerde tijdens het Waardigheid en Trots-congres op 4 juli 2022 het nieuwe programma voor de toekomst van de ouderenzorg: Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO).3 ‘Zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan’, dat is de beoogde norm voor de ouderenzorg.

In het Nederlandse zorglandschap hebben steeds meer mensen een migratieachtergrond én willen we zorg zo lang mogelijk thuis leveren. Hierdoor neemt het belang van cultuursensitieve vaardigheden in de thuiszorg toe. Een Europese studie beschrijft hoe generieke zorgprofessionals in de praktijk tegen verschillende problemen aanlopen die te maken hebben met het overbruggen van cultuurverschillen (Van Herwaarden et al., 2020). Ook in de Nederlandse zorg zijn er veel uitdagingen waar zorgaanbieders in het contact met ouderen met een migratieachtergrond tegenaan lopen. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan taalbarrières, onvoldoende kennis van de cliënt over het zorgsysteem, de financiering hiervan en het onvoldoende aansluiten van het zorgaanbod bij de culturele achtergrond, taal en leefwereld van de cliënt.