Nu is het moment voor preventie-plus

Omschrijving

Juist nu, in een tijd waarin er veel speelt rondom de jeugdzorg, is het cruciaal om in te zetten op het werk aan de voorkant. Investeren in de samenwerking tussen preventie-plus en de specialistische jeugdzorg om de kosten beheersbaar te houden, de professionals binnen en de jeugd adequaat te ondersteunen

Onze toekomst

De jeugdzorg, er is veel om te doen. Logisch, het gaat om de jeugd, om de toekomst van ons allemaal. Uit recente cijfers (2022) lijkt naar voren te komen dat jeugdigen steeds meer een beroep te doen op ondersteuning en begeleiding vanuit de jeugdzorg, al heeft deze toename ook te maken met een beperkte uitstroom van het aantal jeugdigen in de jeugdzorg ( Jeugdautoriteit, 2022). Desalniettemin gaat er veel geld om in de jeugdzorg. Dit doet veelal de discussie oplaaien hoeveel jeugdigen er gebruik maken van de jeugdzorg en hoeveel dat kost. Uit het rapport ‘De stand van de jeugdzorg’ komt naar voren dat in 2022 een op de tien jeugdigen een vorm van jeugdzorg ontving. Dat zijn 466.590 jeugdigen die ondersteuning krijgen. De kosten in 2022 voor deze ondersteuning worden becijferd tussen de 5,4 en 5,6 miljard euro. Dat wijst op een structureel tekort tussen 1,6 en 1,8 miljard euro. Tegelijkertijd blijven jeugdigen met complexe problematiek en een grote zorgbehoefte onverminderd bestaan. 

Preventie als bezuiniging

Zoals in het rapport te lezen valt, is het ontstaan van het tekort onder andere toe te schrijven aan de aanname dat de nieuwe Jeugdwet zou bijdragen aan besparingen vanwege de inzet van preventie. Door in te zetten op preventieve ondersteuning achter de voordeur zou eerst de eigen kracht van ouders (en kinderen) worden aangesproken alvorens een beroep te doen op de jeugdzorg. Deze aanname resoneert in het huidige beleid van de jeugdzorg, al staat in het rapport dat, op basis van meerdere onderzoeken, het ‘realiteitsgehalte van deze aannames ten minste ter discussie staat’. Het rapport verwijst daarbij naar twee bronnen: de reflectie op het coalitieakkoord door het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) (Van Gool et al., 2022) en een artikel uit 2018 (Van der Helm).

In de reflectie van het SCP komt deze zin naar voren, maar zonder bronverwijzing of aanwijzing hoe deze bevinding tot stand is gekomen. Van der Helm (2018) stelt terecht dat complex probleemgedrag van jeugdigen veelal ontstaat uit een combinatie van biologische, psychologische en sociale oorzaken waarvoor lineair denken niet toereikend is.