Normering en actualisering van het Halt-signaleringsinstrument (Halt-SI) en beschrijving van de actuele populatie Halt-deelnemers

Omschrijving

Jaarlijks krijgen zo’n 10.000 tot 15.000 jongeren een Halt-afdoening opgelegd. In het startgesprek worden hun recidiverisico en criminogene behoeften ingeschat via het Halt-signaleringsinstrument (Halt-SI). Op basis daarvan wordt de Halt-afdoening ingevuld en wordt de jongere, als het nodig is, doorverwezen naar hulpverlening. Door andere wegingen toe te passen, kan de voorspellende waarde (predictieve validiteit) van het Halt-SI worden verbeterd. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam, in opdracht van het WODC.

De Halt-afdoening is een interventie voor jongeren buiten het strafrecht om. Deze is bedoeld om jongeren bewust te maken van hun gedrag en om herhaling van strafbaar gedrag te voorkomen. Bij het startgesprek beantwoorden de jongeren en hun ouders vragen over onderwerpen als schoolprestaties, vrijetijdsbesteding, omgang met leeftijdsgenoten en middelengebruik. Op basis daarvan wordt onder andere het recidiverisico ingeschat en wordt bepaald welke modules en/of leeropdrachten passend zijn.

Andere wegingen, betere inschatting

Om te onderzoeken hoe goed deze inschattingen worden gemaakt is de voorspellende waarde (predictieve validiteit) onderzocht van het Halt-SI. Daaruit komt naar voren dat de meeste onderwerpen die worden uitgevraagd weliswaar significant samenhangen met recidive, maar dat er over het algemeen sprake is van (zeer) zwakke verbanden. Door de wegingen van het Halt-SI te baseren op data verzameld bij Nederlandse jongeren, in plaats van Amerikaanse, blijkt de voorspellende waarde van het instrument te verbeteren. Bij alle vier onderzochte wegingsmethoden is sprake van een significant hogere voorspellende waarde.

Ook doen de onderzoekers een aantal aanbevelingen om het Halt-SI te actualiseren. Bijvoorbeeld om niet langer onderscheid te maken tussen jongens en meisjes en verschillende leeftijdsgroepen, omdat er niet veel verschillen zijn tussen deze groepen in de sterkte van de samenhang tussen items en recidive. Een andere aanbeveling is om de indeling in risicogroepen (geen/weinig, enig en veel risico) te heroverwegen.

Kenmerken actuele Halt-deelnemers

De onderzoekers hebben daarnaast de actuele Halt-populatie in kaart gebracht. Daaruit komt naar voren dat Halt-deelnemers gemiddeld 15,7 jaar oud zijn en dat het voor 75% om jongens gaat. Deelnemers worden ongeveer even vaak voor een misdrijf als voor een overtreding naar Halt verwezen: het vaakst worden zij verwezen voor een vermogensdelict. Als risicofactoren zijn het vaakst aanwezig geen vrijetijdsbesteding binnen vereniging, impulsiviteit en spijbelen. Van de Halt-deelnemers valt 91% in de ‘geen/weinig’ risicogroep en slechts 0,5% in de ‘veel’ risicogroep (volgens de huidige risico-indeling).

Of de groep Halt-deelnemers in de afgelopen jaren ‘zwaarder’ is geworden, is op basis van de resultaten van dit onderzoek niet te zeggen. Halt-deelnemers hebben in de afgelopen jaren wel vaker een misdrijf gepleegd en minder vaak een overtreding, maar de totaalscore van de aanwezige risicofactoren is onveranderd gebleven. Sommige risicofactoren zijn iets toegenomen en andere afgenomen. Vanwege de coronamaatregelen en de overgang naar een nieuw registratiesysteem bij Halt is het lastig te bepalen wat de precieze oorzaak hiervan is.