De coronapandemie stelt de jonge generatie stevig op de proef. Hoewel jongeren 1 zelf weinig risico lopen om ziek te worden, wordt er veel van hen gevraagd om anderen te beschermen. Daarmee hebben ze solidariteit en veerkracht getoond. Het ziet ernaar uit dat de coronacrisis niet de laatste crisis in het leven van jongeren zal zijn. Dat stemt tot nadenken over hun toekomst. Een toekomst vol uitdagingen waarop jongeren op dit moment weinig invloed hebben.
Hoewel de uitdagingen zich duidelijk aftekenen en de jongeren er middenin staan, vindt hun stem niet altijd de weg naar de juiste beslis - singstafels. Om het in de woorden van econoom Mathijs Bouman te zeggen: ‘Zolang ze niet piepen, worden ze genegeerd.’ 2 Misschien kunnen we zelfs stellen: ook als ze wél piepen, worden ze niet altijd gehoord.
Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat onze jongeren een toekomst hebben om te koesteren. En de nood is hoog. In Nederland hebben weliswaar veel jongeren het goed en bovendien zijn ze veerkrachtig, maar hun positie staat onder druk. Dat wordt onder meer zichtbaar in het onderwijs, op de arbeidsmarkt en op de woningmarkt. Bovendien neemt de mentale gezondheid van jongeren af 3 en maken veel jongeren zich zorgen over het klimaat. 4
Veertien adviesraden slaan de handen ineen; elk van hen gaat op het eigen adviessterrein in op de zorgen voor jongeren, op wat jongeren nodig hebben om een hoopvolle toekomst te realiseren en geeft suggesties hoe we die toekomst kunnen bereiken. Daarmee willen ze de politiek en beleidsmakers inspireren en laten zien dat het niet alleen anders moet, maar ook anders kan.
Tegelijkertijd is deze bundel een oproep aan de gehele samenleving om te zorgen dat de huidige én toekomstige jonge generaties een hoopvolle toekomst hebben. Dat is niet alleen in het belang van de jongeren zelf. Onze hele samenleving heeft jonge mensen hard nodig om vol vertrouwen de toekomst tegemoet te treden.
Jongeren maken zich zorgen over hun toekomst. 14 adviesraden voor regering en het parlement werkten samen aan een inspiratiebundel van artikelen. Daarin roepen we de samenleving en politiek op om te zorgen dat de huidige én toekomstige jonge generaties een hoopvolle toekomst tegemoet gaan. Voor een toekomst met perspectief moeten jongeren een stem krijgen in het politieke debat en mee kunnen bouwen aan beleid, ook op lange termijn.
Geen eigen schuld, wel dikke bult
Het is de slotzin van elk sprookje: 'en ze leefden nog lang en gelukkig'. In het essay van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving staat de vraag of dat voor de huidige generatie jongeren opgaat centraal. Meer dan ooit tevoren hebben jongeren de kans om lang te leven. Maar dit geldt helaas niet voor iedereen. Daarom kijkt de Raad in dit essay naar de mogelijkheden om de verschillen in gezondheidskansen te verkleinen. En waarom dat noodzakelijk en rechtvaardig is.
Deelnemende raden
Aan de bundel is meegewerkt door: Raad voor Volksgezondheid & Samenleving; Nederlandse Sportraad; Sociaal-Economische Raad; Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming; Adviescollege ICT-toetsing, Adviesraad Migratie; Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie; Gezondheidsraad; Raad voor Cultuur; Raad voor de leefomgeving en infrastructuur; Raad voor Dierenaangelegenheden; Raad voor het Openbaar Bestuur en Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Daarnaast is er op verzoek van de Onderwijsraad ook een bijdrage van vier jongerenonderwijsorganisaties, namelijk: het Landelijk Aktie Komitee Scholieren, Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs, Landelijke studentenvakbond en Interstedelijk Studenten Overleg.
Projectteam: Prof. dr. Jet Bussemaker, Drs. Stannie Driessen, Lotte Welling MA, Tim 'S Jongers MSc