Oratietekst
In verkorte vorm uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar forensische orthopedagogische diagnostiek en behandeling vanwege de Waag (de forensische zorgspecialisten) en de afdeling Pedagogische en Onderwijswetenschappen aan de Faculteit der Maatschappijen Gedragswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam op vrijdag 27 oktober door Larissa Hoogsteder.
Mevrouw de Rector Magnificus, mevrouw de decaan, geachte leden van het curatorium van de leerstoel forensische orthopedagogische diagnostiek en behandeling, leden van het bestuur van de forensische zorgspecialisten, collega’s bij de UvA en de Waag, externe collega’s die met de forensische doelgroep werken, studenten, lieve vrienden en familie en andere belangstellenden
Ongeveer achttien jaar geleden was ik met een groep jongens binnen een justitiële jeugdinrichting een titel aan het bedenken voor een methodiek die uiteindelijk de naam ‘ARopMaat’ kreeg. Eén jongen vond dat deze methodiek ‘coming on strong’ moest gaan heten. Hij had over deze uitdrukking gehoord en voor hem betekende het: ‘steeds sterker wordend’. Later werd daaraan toegevoegd: zonder vuist’. Om die reden moest er ter symboliek als logo een gebalde vuist komen; een vuist die de suggestie wekte heel graag te willen stoten, maar die door de ‘coming on strong’-behandeling lukte om het slaan steeds vaker te laten zonder dat je je daardoor slechter voelde.
Het voorstel werd beoordeeld door een grote groep jongens en enkele meiden, en allen reageerden in eerste instantie enthousiast. Al werd door enkelen wel benadrukt, dat ik niet moest denken dat ze nooit meer iemand zouden mishandelen. “Je moest jezelf natuurlijk wel kunnen verdedigen als het erop aankwam (en niet alleen met een vuist….).”
Toch heeft de methodiek nooit de naam ‘coming on strong’ gekregen. Een week later vertelde een van de jongens dat de naam ook iets met seksuele agressie te maken had. En tja, met seksuele agressie wilden de jongeren helemaal niets te maken hebben. Ik moest dus beloven om de naam te skippen. De vuist als symbool van de ARopMaat moest overigens wel blijven bestaan, al blijkt achteraf dat —zonder uitleg — niemand begrijpt waar deze voor staat.
De uitdrukking ‘coming on strong’ heeft vanuit de historie een eigen betekenis en werd om die reden gebruikt als onderdeel van de titel van mijn proefschrift. Aangezien de uitdrukking verschillende interpretaties kent, zal ze tijdens mijn rede worden opgevat als ‘steeds sterker en/of beter worden’. De uitdrukking mag overigens niet verward worden met de uitdrukking ‘coming on (too) strong’, die vooral wordt gehanteerd als iemand tijdens het versieren (maar ook in andere situaties) een grens overgaat. Dit gedrag komt helaas voor bij de forensische doelgroep en zelfs bij enkele zorgverleners en managers binnen de (jeugd)zorg.
Ik zal tijdens mijn rede verschillende onderwerpen aankaarten die relevant zijn voor mijn leerstoel en kenmerkend zijn voor mijn interesse en expertise. Hierbij zal ik telkens de vraag stellen of we er al beter in zijn geworden en wat er nodig is om de forensische jeugdzorg sterker te laten worden. Eerst zal ik echter ingaan op de forensische orthopedagogiek, de forensische jeugdzorg en de doelgroep.