FNV Lokale monitor 2018 : Het sociaal beleid van gemeenten

Omschrijving

Pekela, Veendam, Werkendam* en Alkmaar zijn de best scorende gemeenten op sociaal beleid bij de Lokale Monitor van de FNV over 2018. De FNV Monitor toetst elke twee jaar hoe gemeenten omgaan met mensen met een uitkering of beperking, wat ze doen aan armoedebeleid, hoe ze huishoudelijke zorg of jeugdhulp inkopen en of ze mensen de zekerheid van een vaste baan geven.

Uit de Lokale Monitor blijken grote verschillen tussen gemeenten, waarbij veel zaken voor verbetering vatbaar zijn. Aan het onderzoek deden 135 gemeenten mee die ongeveer de helft van het aantal Nederlandse inwoners vertegenwoordigen.

Vaste dienst
FNV-vicevoorzitter Kitty Jong: ‘Het lukt sommige gemeenten uitstekend sociaal beleid te ontwikkelen en uit te voeren. Dat is een prestatie, ook omdat ze er veel taken bij hebben gekregen door de decentralisatie in 2015. Heel goed dat bijvoorbeeld Pekela mensen zo snel mogelijk in vaste dienst neemt; een voorbeeld voor veel andere gemeenten die niets doen om flexwerk terug te dringen.’

Rol voor SW
Positief is verder, dat meer dan de helft van de gemeenten voormalige SW-bedrijven inzetten voor de uitvoering van de Participatiewet voor mensen met een arbeidsbeperking. Een kwart van de gemeenten geeft een vast contract aan mensen die beschut werken. En er zijn gemeenten die experimenteren met minder regels in de bijstand.

Tekorten jeugdzorg
Ook laat de Lokale Monitor duidelijk zien dat er in 75% van de gemeenten tekorten zijn op de jeugdzorg. Die blijken door de helft van de gemeenten te worden bijgepast uit de eigen begroting waardoor er geen wachtlijsten ontstaan.

Geld blijft op plank liggen
Uit het onderzoek blijken opnieuw de grote verschillen tussen gemeenten als het gaat om armoedebeleid. Gemeenten hebben veel mogelijkheden om het sociaal minimum aan te vullen door kosten en lasten te verlichten, maar kiezen vaak voor bureaucratische regelingen die de drempel te hoog maken voor de mensen die het nodig hebben. Tegelijk blijft er geld op de plank liggen.

Werkende armen
16% van de gemeenten volgt de uitstroom uit de bijstand niet, waardoor ze niet weten of iemand na tijdelijk werk weer terugkeert in de uitkering. Drie procent van de gemeenten heeft geen specifieke inzet voor werkende armen. En 21% sluit een deel van de mensen met een arbeidsbeperking uit voor betaald werk door niet mee te werken aan loonkostensubsidie voor werkgevers.

Uitkeringsgerechtigden
Ronduit zorgelijk is de behandeling van uitkeringsgerechtigde inwoners. Er worden commerciële bedrijven ingehuurd om algoritmes los te laten op data om zo de gangen van mensen na te gaan. Kitty Jong: ‘Gemeenten, help mensen die het geld nodig hebben, en doe aan zelfonderzoek als je dat geld overhoudt! En zie bijstandsgerechtigden niet bij voorbaat als verdachten, dat is erg kwetsend en onterecht.’

Achtergrondinformatie- positieve punten prijswinnaars:

Pekela: geeft deelnemers aan beschut werk een vast contract; streeft er naar om in de eigen organisatie alleen mensen met vaste contracten te hebben.

Pekela en Veendam: maximale score sociale criteria bij inkoop, inclusief inkoop van jeugdhulp.

Pekela en Veendam: experimenteren met regelarme bijstand (levert geen punten op maar wel een eervolle vermelding).

*Werkendam: vast bedrag aannemelijke meerkosten; wachttijd schuldhulpverlening (nog verder) teruggedrongen. Overigens is gemeente Werkendam dit jaar onderdeel geworden van de gemeente Altena, maar de Lokale Monitor rapporteert over 2018.

Alkmaar: met name goed gescoord rond inkomen.

Alle vier gemeenten hebben het budget voor bestrijding armoede onder kinderen volledig besteed.

Bron: FNV