Cultuurcoaches onder de loep

Omschrijving

LKCA verzorgt met ingang van 2013 de landelijke ondersteuning van cultuurcoaches. Deze cultuurcoaches worden gefinancierd uit de Brede Regeling Combinatiefuncties. In de periode 2013-2019 ondersteunde LKCA het werk van de cultuurcoaches met verschillende bijeenkomsten, onderzoek en twee werkgroepen, uitmondend in de volgende producten:

• twee inventariserende onderzoeken (Poll & Wervers, 2013 en Van Miert, Poll, & Twaalfhoven, 2017);

• handreiking over de inrichting van de functie (Marinelli, Van Miert, Noijens, & Stellingwerf, 2020) inclusief rolleninstrument;

• handreiking voor monitoren en evalueren (Delmee & Poll, 2020);

• promofilmpje Cultuur deel je met de cultuurcoach! over het werk van de cultuurcoach.

In 2020 wilden we de ondersteuning van deze functionarissen ook verbreden naar ondersteuning van beleidsmedewerkers cultuur. Aanleiding was de herziening van de regeling, waardoor er veel vragen binnenkwamen van gemeenten. Uit deze contacten blijkt dat er steeds meer behoefte is aan dergelijke lokale functionarissen die verbindingen leggen tussen de cultuursector en andere sectoren als onderwijs, zorg, welzijn en sport. Ook in het plan dat BMC in opdracht van LKCA maakte (Van Vulpen, Boonekamp, & Stallen, 2021) in samenspraak met de sector voor verbetering van de ondersteuningsstructuur, wordt deze oproep gedaan: een uitbreiding van de fte cultuurcoaches met 290 fte. Daarnaast komen er via onze helpdesk regelmatig vragen binnen over de verhouding tussen de middelen van sport en cultuur in de regeling. Veel gemeenten willen meer fte’s voor cultuur realiseren, maar de huidige landelijke middelen zijn tot en met 2022 verdeeld. Er kunnen daarom geen extra middelen aangevraagd worden. Daarnaast geven veel gemeenten aan behoefte te hebben aan visie op de invulling van deze functies, met name als het gaat om de inzet van cultuurcoaches in het sociaal domein. 

Om de ondersteuning van cultuurcoaches en beleidsmedewerkers cultuur van gemeenten goed uit te kunnen voeren, is het nodig om deze functionarissen in beeld te hebben en ontwikkelingen in hun werk, zowel inhoudelijk als randvoorwaardelijk, te kunnen volgen. Ook voor de financiers (OCW en gemeenten) van deze functionarissen is dit van belang om zo, indien nodig, beleid en financiering bij te kunnen stellen. Dat is nu actueel, want de regeling wordt momenteel geëvalueerd en indien nodig herijkt voor de periode vanaf 2023. 

De landelijke monitor2 laat globaal zien waarvoor en hoe de cultuurcoaches worden ingezet. Het heeft echter ook een aantal beperkingen:

• Een deel van de gegevens kan niet uitgesplitst worden naar cultuur.

• Het beperkt zich tot het perspectief van de gemeente.

• Het gaat niet over soortgelijke functies die niet uit de regeling bekostigd worden.

• Het biedt geen inzicht in hoe deze regeling zich verhoudt tot andere (landelijke) programma’s en regelingen als Cultuureducatie met Kwaliteit en het Programma Cultuurparticipatie.

• Het geeft weinig informatie over hoe de verbreding van de regeling in 2019 specifiek is opgepakt en ingevuld voor cultuur en welke resultaten men ziet. 

Daarom is LKCA in 2021 met een werkgroep, bestaande uit provinciale steunfuncties en lokale kenniscentra, in gesprek gegaan met OCW en VNG om te komen tot een gezamenlijk plan voor een antwoord op de vraag hoe we deze functionarissen en hun werk goed in beeld krijgen. Dat plan heeft geleid tot de onderzoeksopzet zoals beschreven in het volgende hoofdstuk.