Behandelen of straffen in het jeugdstrafrecht

Omschrijving

Sommige behandelingen komen niet van de grond zonder dreiging met straf. Behandelaars vragen justitie om een stok achter de deur, zodat zij cliënten met enige dwang kunnen motiveren tot acceptatie van behandeling. Behandeling moet in zo'n geval worden voorzien van een juridisch kader. Dat kan in het jeugdstrafrecht of door middel van een kinderbeschermingsmaatregel, al of niet met een uithuisplaatsing, al of niet in een inrichting voor gesloten jeugdzorg. Sedert 1 februari 2008 is er voor gedragsgestoorde jeugdigen in het jeugdstrafrecht een nieuwe behandelmaatregel, de Gedragsmaatregel.

Moeten jeugdigen die delinquent of gestoord gedrag vertonen nu behandeld worden of gestraft? De psychiater vindt dat er te zeer wordt gejuridiseerd; het gedrag komt voort uit de genen of uit de omstandigheden. De jeugdige is een product van de situatie waarin hij zich bevindt; hij is aan het scoren, aan het overleven en reageert op omstandigheden. De jurist vindt dat er te zeer wordt gepsychiatriseerd; elke jeugdige over wie een psychiatrisch of psychologisch rapport wordt uitgebracht blijkt wel gedragsgestoord en heeft een gebrekkig ontwikkeld geweten. Zonder individuele strafrechtelijke aansprakelijkheid geen straf en zonder straf geen behandeling.

Behandelen of straffen is niet altijd een tegenstelling. Het één kan in combinatie met het ander. Daarover gaan de lezingen van een kinderrechter, een kinder- en jeugdpsychiater en een pedagoog, gehouden op de studiedag Behandelen of Straffen van het Team Jeugd van de Rechtbank Amsterdam.