Af- en ombouw JeugdzorgPlus: landelijke regie, maar problemen niet opgelost
Omschrijving
In juli 2023 riep de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd op tot landelijke regie op de om- en afbouw van de JeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg). De regie is gekomen in de vorm van een bestuurlijk aanjager, maar de problemen zijn niet opgelost.
De inspectie is positief over de uitgangspunten van de bestuurlijke afspraken die VWS, VNG en Jeugdzorg Nederland hebben gemaakt en dat gemeenten zich hieraan hebben gecommitteerd. Verder is zij positief dat ook de Nederlandse GGZ en de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland betrokken zijn bij de af- en ombouw van de JeugdzorgPlus. Een belangrijk uitgangspunt in deze afspraken is dat er inhoudelijke kwaliteitskaders komen voor passende hulp aan jongeren met complexe problematiek die zonder behandeling een gevaar voor zichzelf of voor anderen vormen.
Toch heeft de inspectie aanhoudend zorgen over de slagkracht waarmee de af- en ombouw, en met name de opbouw van passend alternatief hulpaanbod, plaatsvinden. Beslissingen over welke JeugdzorgPlus-voorzieningen open blijven, welke sluiten en wie de regie hierover voert zijn nog niet genomen. Hiervoor stellen partijen vóór 1 november 2024 een nieuw af- en ombouwplan op. De inspectie constateert dat de bestuurlijke afspraken en het aangekondigde af- en ombouwplan ontoereikend zijn om zowel tijdens als na de transformatie te voorzien in een (regionaal en landelijk dekkend) toereikend hulpaanbod van voldoende kwaliteit.
Dit ligt niet aan de inspanningen van de afzonderlijke partijen, noch aan de inspanningen van de bestuurlijk aanjager. De inspectie benoemde in juli 2023 als knelpunt dat de besluitvorming over het voorbestaan of sluiten van JeugdzorgPlus-voorzieningen decentraal plaatsvindt. Dat is ook na het maken van de bestuurlijke afspraken de realiteit: de af- en ombouw van de JeugdzorgPlus vindt plaats binnen de kaders van het decentrale stelsel. Dit levert in de praktijk knelpunten op, zo concludeert de inspectie uit gesprekken in de regio’s met landelijk betrokken partijen, regionale projectleiders en wethouders en analyse van beleidsstukken.
