Activiteiten en resultaten van wijkteams - Een overzichtsstudie

Omschrijving

Sinds het ontstaan van de wijkteams in 2015 is er veel aandacht geweest voor het werk dat ze doen. Nu, negen jaar later, presenteren we met deze literatuurstudie een overzicht van de kennis die is verzameld over de activiteiten en resultaten van de wijkteams die werken met kinderen, jongeren en gezinnen. Hiervoor hebben we literatuur verzameld waarin onderzoek wordt beschreven naar de activiteiten en resultaten van deze wijkteams. Dertien artikelen voldeden aan onze inclusiecriteria. Uit deze artikelen blijkt dat inmiddels de meerderheid van de wijkteams, vier op de vijf, zelf kortdurende steun of hulp biedt. De signalen over toegankelijkheid van het wijkteam, de tijdigheid van de steun en de mate waarin die steun als passend wordt ervaren, lopen uiteen van positief tot kritisch. Daarnaast verschillen wijkteams in de mate waarin hun opdracht in de loop van de tijd stabiel is, in de manier waarop ze monitoren en in de mate waarin professionals zelfstandig beslissingen mogen nemen. 

De resultaten die wijkteams boeken 
Als het gaat om de resultaten die wijkteams bereiken met kinderen, jongeren en gezinnen, zijn er eerste aanwijzingen dat het zelf hulp verlenen een rol kan spelen in het terugdringen van specialistisch jeugdhulpgebruik. Wat betreft tevredenheid en het bereiken van doelen lijken de eerste cijfers positief, maar deze cijfers zijn niet representatief voor alle kinderen, jongeren en gezinnen die hulp krijgen van een wijkteam. Alles bij elkaar was er te weinig informatie beschikbaar om conclusies te trekken over de resultaten die wijkteams boeken met kinderen, jongeren en gezinnen. Het is onbekend of dit komt doordat die resultaten niet worden bijgehouden of doordat ze niet openbaar worden gemaakt.

Aanbevelingen
Op basis van onze bevindingen formuleren we de volgende aanbevelingen voor drie verschillende stakeholders om tot een betere kennisbasis over activiteiten en resultaten van wijkteams te komen: 
1. Gemeenten en opdrachtgevers: maak er een prioriteit van dat wijkteams zelf gaan monitoren welke resultaten zij bereiken met kinderen, jongeren en gezinnen. Doel daarvan moet zijn te leren en te verbeteren, niet te verantwoorden. Stel de verzamelde gegevens breder beschikbaar aan andere wijkteams, bestuurders en onderzoekers zodat wijkteams ook van elkaar kunnen leren.
2. Wijkteamprofessionals: neem de taak op je om met elkaar te definiëren wat kwaliteit is en hoe die het best te meten valt. Zoek collega-wijkteams op en ontwikkel samen instrumenten en manieren om binnen de complexe werkrealiteit van de wijkteams informatie te verzamelen over resultaten en deze informatie te delen met andere professionals, bestuurders en onderzoekers.
3. Onderzoekers: verleg de focus van onderzoek naar de daadwerkelijke ondersteuning en resultaten daarvan en neem daarbij geen genoegen met beperkt beschikbare data. Beweeg mee met de ontwikkeling van de wijkteams in de vorm van actieonderzoek. 

Het samenwerken aan passende vormen van monitoring draagt bij aan het leren van wijkteamprofessionals, aan het verbeteren van de zorg en ondersteuning voor kinderen, jongeren en gezinnen, en aan het profileren van wijkteams in het jeugdveld.